8. Uśpiony płód i trochę historii medycyny w islamie
W świecie muzułmańskim pojawia się wiele wierzeń ludowych i zjawisk charakterystycznych dla pewnych regionów czy społeczności. Jednym z nich jest wierzenie w możliwość zaśnięcia płodu i hibernacji ciąży nawet na kilka lat. Jest o wierzenie rozpowszechnione zwłaszcza w Maghrebie, czyli w Afryce Północnej, wśród muzułmanów, ale także lokalnych żydów i wyznawców innych religii.
Według tej idei doświadczenie traumy przez ciężarną, jakiś szok, czy rzucony przez kogoś urok może zatrzymać rozwój płodu, który zapada w hibernację. Ta hibernacja może utrzymać się nawet kilka lat, a wybudzenie następuje przez zastosowanie magicznych rytuałów, zastosowanie odpowiednich ziół, przez doznanie innej traumy, lub przez kolejny stosunek seksualny.
Ta koncepcja ma swoją długą historię w islamie i prawie muzułmańskim i mimo, że stoi w sprzeczności z wiedzą medyczną, to z kilku względów jest nadal przywoływana, nawet w sądach.
W tym odcinku opowiadam o tej koncepcji, włączeniu jej w prawo muzułmańskie mimo, że prawdopodobnie stała ona w sprzeczności ze średniowieczną wiedzą medyczną, bardzo rozwiniętą wtedy w świecie islamu, a także o współczesnym zastosowaniu tej koncepcji w sprawie sądowej w Nigerii.
Więcej materiałów
https://www.youtube.com/watch?v=g6hAj-gr62Q&ab_channel=AfricanFilmLibrary
Wykład i Q&A z Hauwą Ibrahim: "The Amina Lawal Case: The Sleeping Fetus, Islamic Jurisprudence, and the Struggle for Women’s Rights in Nigeria", Radcliffe Institute, Harvard U., 2009.
Wybrana Literatura:
O wierzeniach na temat uśpienia płodu:
(Krótko i popularnonaukowo): Nina S. Studer "Where a Pregnancy Can Last for Years: The Remarkable Colonial Reports of Sleeping Pregnancies in the Maghreb.
(O zjawisku): Jansen, W. (2000) Sleeping in the Womb: Protracted Pregnancies in the Maghreb. The Muslim World 90: 218-237.
(Jeden z wątków w pracy): Mattson, I. (2017) Gender and Sexuality in Islamic Bioethics. In A. Bagheri & K. Alali (Eds.) Islamic bioethics: current issues and challenges, World Scientific.
(Sprawa uśpionego płodu w Libijskim sądzie, 1985): Benomran, F. A. (1995) Sleeping foetus?-Medicolegal consideration of an incredibly prolonged gestational period. Med Sci Law 35(1): 75-8
O średniowiecznej medycynie muzułmańskiej m.in.:
Al-Rawi Sara i Michael D. Fetters, 2012, Traditional Arabic & Islamic Medicine: A Conceptual Model for Clinicians and Researchers , „Global Journal of Health Science”, 4/3, s. 164–169.
Azaizeh Hassan, Bashar Saad, Edwin Cooper i Omar Said, 2010, Traditional Arabic and Islamic Medicine, a Re-emerging Health Aid , „Evidence Based Complementary and Alternative Medicine” nr 7/4, s. 1–6.
Dallal Ahmad, 1999, Science, Medicine, and Technology. The Making of a Scientific Culture , [w:] John L. Esposito (red.), The Oxford History of Islam, s. 155–213.
Dayeh Islam, 2019, Islamic Casuistry and Galenic Medicine: Hashish, Coffee, and the Emergence of the Jurist-Physician , [w:] Carlo Ginzburg i Lucio Biasiori (red.), A Historical Approach to Casuistry , London/New York: Bloomsbury Academic, s. 132–152.
Savage-Smith, E. (2013). Medicine in Medieval Islam. In D. Lindberg & M. Shank (Authors), The Cambridge History of Science (The Cambridge History of Science, pp. 139-167). Cambridge: Cambridge University Press.