1. Aborcja w Islamie
No to jak jest z tą aborcją w islamie? W skrócie: „to zależy” to podstawowa odpowiedź prawników muzułmańskich.
Nie ma w islamie jednej odpowiedzi odnośnie aborcji i wszystko zależy, kto wydaje opinię prawną i gdzie. Przepisy państwowe w wielu państwach są równie słabe co (już teraz) w Polsce, i już islam jest bardziej elastyczny w tej kwestii. W największej szkole prawnej jest wiele opinii mówiących o tym, że można przerwać ciążę po wykryciu poważnych chorób i deformacji płodu do 120 dnia.
To odcinek solowy podcastu, prowadzony przez autorkę Reorientu, Ewę Górską.
Informacje, które usłyszycie w tym odcinku oparte są o badania naukowe, które znajdziecie w książce Ewy Górskiej „Współczesna dynamika prawa muzułmańskiego wobec problemów bioetycznych”.
Garść konkretów:
W islamie istnieją odłamy i szkoły prawne i nie ma jednego podejścia do aborcji.
W zależności od odłamu islamu (z których największy to sunnizm, drugi co do liczebności jest szyizm) a także szkoły prawnej i poglądów uczonych różne są konkretne stanowiska wobec przerywania ciąży.
Poglądy muzułmańskich uczonych, wyrażane w niewiążących opiniach prawnych – fatwach – zależą też od tego, kiedy według nich następuje tchnięcie duszy w zarodek.
W muzułmańskich opiniach prawnych wykorzystywane są argumenty wywodzone z wartości i norm koranicznych (np. świętość życia, zakaz zabijania), ale także z zasady takie jak prawnych zasada wyższej konieczności, unikanie szkody, czy wypracowana w średniowiecznym islamie koncepcji pierwszeństwa osób już żyjących.
Różne szkoły prawne mają inny pogląd na to, kiedy w zarodek/płód tchnięta jest dusza - czyli od kiedy powinien być szczególnie chroniony. Według niektórych następuje do w 40. dniu od zapłodnienia, według innych w 80. dniu, większość uznaje, że w 120. dniu.
Tradycyjne sposoby oceniania pewnych sytuacji w szkołach prawnych islamu mogą ewoluować, np. hanbalici w Arabii Saudyjskiej zmienili pogląd na temat uduchowienia zarodka (z 40. na 120. dzień) i uznali, że do 120. dnia można dopuścić aborcję płodu ze względu na poważne choroby i deformacje.
Jeśli ciąża zagraża życiu matki, większość muzułmańskich uczonych uważa, że uzasadnia to aborcję przynajmniej do momentu uduchowienia (40/80/120 dzień ciąży). Według największej szkoły prawnej sunnizmu - hanafitów (główna szkoła na Bliskim Wschodzie) - w takiej sytuacji kobieta może przerwać ciążę do porodu.
Zdania co do aborcji ze względu na zagrożenie dla zdrowia matki są podzielone, raczej jest to dopuszczalne do "uduchowienia" (40/80/120. dzień ciąży).
Zdania co do aborcji ze względu na poważne choroby i deformacje płodu są podzielone. W Egipcie w opiniach prawnych pozwolono na taką aborcję do "uduchowienia" (120. dzień wg tych uczonych). Podobnie uznano w Arabii Saudyjskiej (zob. wyżej).
Prawo stanowione (wprowadzane przez państwo) we opisywanych trzech państwach pochodzi sprzed kilkudziesięciu lat, z kodeksów francuskich i brytyjskich. Jest też bardziej surowe niż przepisy religijne.W Egipcie, Palestynie i Libanie państwo kryminalizuje aborcję, a ewentualne wyjątki ze względów medycznych są opisane w kodeksach etyki lekarskiej i dodatkowych aktach prawnych.
W prawie muzułmańskim w ocenie sytuacji konkretnych par i kobiet częściej uczeni oceniają, że aborcja może być usprawiedliwiona.
W praktyce społecznej Aborcja jest przez kobiety w Egipcie, Palestynie i Libanie praktykowana nielegalnie, często w niebezpiecznych warunkach domowych.
——
Intro & outro music: Noor Alraee | Khalini Ashofek
Chcesz wiedzieć więcej?:
ten odcinek oparty jest na moich badaniach zawartych w książce „Współczesna dynamika prawa muzułmańskiego wobec problemów bioetycznych”.